Nhắc đến Hà Nội là ta thường nghĩ đến những câu nói “Hà Nội 36 phố phường” hay “Hà Nội nghìn năm văn hiến”. Nhưng tại sao lại gọi là “Hà Nội 36 phố phường”, hãy cùng GoTrip tìm hiểu ý nghĩa về con số 36 này nhé.
Hà Nội với 36 phố chỉ một khu phố sầm uất nhất đất kinh kỳ, chứa đựng bao giá trị văn hóa – lịch sử của người Thăng Long xưa. 36 phố phường Hà Nội là khu đô thị cổ nằm ở bên trong và bên ngoài khu vực phố cổ Hà Nội. Đây là nơi sinh sống và buôn bán sầm uất nhất từ thời Lý – Trần của người dân. Đặc trưng của khu phố này là những phố làng nghề và những ngôi nhà cổ mang đậm nét kiến trúc Việt Nam.
Theo quan niệm của dân gian, 36 được coi là một con số tài lộc. 36 cũng là con số rất quen thuộc đã từng xuất hiện trong Binh pháp Tôn Tử với 36 kế, trong các tác phẩm văn học Việt Nam như truyện Kiều có đoạn khi sở Khanh rủ Kiều bỏ trốn: “Thừa cơ lẻn bước ra đi. Ba mươi sáu chước chước gì là hơn”; trong Tây Du ký, Trư Bát Giới có 36 phép thuật; trong quan họ Bắc Ninh cũng có 36 thứ chim…
Tuy nhiên, theo như nghiên cứu thì “Hà Nội 36 phố phường” là một cách gọi không chính xác của khu phố cổ, đây chỉ là cách gọi ước lệ khu vực đô thị phố cổ. Vào tháng 12 năm 1748, vua Lê Hiển Tông từng chia kinh thành Thăng Long thành 36 khu vực, gọi là 36 phố phường, thuộc 2 huyện Vĩnh Xương và Quảng Đức. Vào cuối thế kỉ 19, Hà Nội có hơn 50 phố bắt đầu bằng chữ “Hàng”. Theo sau đó là những cái tên khá đặc trưng như mô tả, tên gọi của một số nghề truyền thống như Hàng Thiếc, Hàng Bạc, Hàng Mã…
Nhưng tại sao chúng ta vẫn có tên gọi Hà Nội 36 phố phường?
Chắc hẳn các bạn đã được nghe đến tác phẩm nổi tiếng “Hà Nội băm sáu phố phường” của nhà văn Thạch Lam. Cuốn sách có 70 trang được giới chuyên môn đánh là là một cuốn bút hồi ký dành riêng cho vẻ đẹp của Hà Nội. Với lối văn nhẹ nhàng, tươi sáng, pha chút dí dỏm, nhà văn Thạch Lam đã đưa người đọc lang thang trong một Hà Nội vừa thanh lịch vừa hiện đại lại cổ kính.
Tác phẩm của Thạch Lam đã khắc sâu vào tiềm thức của người đọc về vẻ đẹp của một Hà Nội rất riêng biệt. Hẳn là vì thế mà 36 phố phường Hà Nội dù có thật hay không thì người ta cũng quen với cách gọi đó thông qua tựa đề của tác phẩm.
Trải qua những thăng trầm của lịch sử, phố phường Hà Nội đã có những thay đổi nhiều về tên gọi, số lượng, diện tích nhưng một số vẫn còn giữ nguyên tên cũ để gợi nhắc cho những tâm hồn hoài niệm về một Hà Nội xưa.
Các con phố bây giờ không còn sản xuất những mặt hàng như tên gọi của nó nữa như phố hàng Khoai không bán khoai mà thay vào đó là bán bát đĩa, phố hàng Đường thì nổi tiếng với ô mai, phố Hàng Gà thì in thiệp cưới,…Tuy nhiên vẫn còn một số các con phố vẫn bán mặt hàng như trước đây như phố Hàng Thiếc vẫn bán các mặt hàng liên quan đến thiếc, phố Hàng Chiếu vẫn bán chiếu.
Phố Hàng Đồng ngày nay vẫn còn nhiều cửa hàng kinh doanh việc kinh doanh các vật dụng làm bằng đồng hoặc giả đồng.
Tại phố Lò Rèn, du khách vẫn có thể bắt gặp những người thợ cặm cụi chế tác vật dụng cho cuộc sống thường ngày.
Mặc dù không còn giữ được những nét nguyên vẹn như xưa nhưng những dấu tích như căn nhà cổ kính, những mái ngói phủ rêu phong vẫn được lưu giữ. Tất cả đã trở thành niềm tự hào của người dân Hà Nội nói riêng và của người Việt nói chung.
Hy vọng với bài viết này, các bạn có thể hiểu thêm về Hà Nội 36 phố phường cũng như hiểu thêm về lịch sử, nét đẹp của Hà Nội xưa nhé.
Hãy cùng GoTrip khám phá thêm những điều hay ho về Hà Nội cũng như các tỉnh thành khác trên cả nước nhé.
